Dit boek is gebaseerd op systeempedagogische inzichten. Deze 'systemische' methode staat haaks op de versnipperde aanpak die kind en ouders tot wanhoop drijft.

Eva Kessler (1953) kreeg bekendheid door haar lezingen en seminars. Op verzoek van haar publiek heeft ze opgeschreven wat zij als de essentie beschouwt van het hedendaagse opvoeden van kinderen. Pas wanneer we begrijpen wat kinderen ervaren en hoe ze voelen zijn wij ook in staat om hen op een goede manier op te voeden en ze zelfverzekerd en met een goed humeur te begeleiden. Eva Kessler is zelf moeder van twee volwassen kinderen en inmiddels ook oma. Zij is sinds 1993 pedagogisch consulent en daarnaast werkt ze als adviseur en leidinggevende voor pedagogische, orthopedagogische en kinder- en jeugdpsychiatrische instellingen. Zij studeerde communicatiewetenschap met als aandachtspunten pedagogiek, conflictbeheersing,jeugdrecht en psychologie.

Contact is voor kinderen net zo belangrijk als ademen, eten en slapen. Zonder aandacht voelen kinderen zich verloren en worden bang. Vooral bij kleine kinderen kan deze gemoedstoestand extreem bedreigende vormen aannemen. Veel jongeren en pubers die te weinig lichamelijk, verbaal of visueel contact hebben gaan de aandacht trekken door grenzen te overschrijden. Wie deze samenhang onderkent en herkent kan ook de onbewuste gedragsstrategieën van kinderen begrijpen. Allerlei provocerende, storende, opvallende gedragingen komen dan in een ander licht te staan. Het wordt dan mogelijk het gedrag niet alleen te begrijpen maar ook om het positief te beïnvloeden door een liefdevolle opvoedingsstijl, die de kinderen veel speelruimte biedt om de wereld te ervaren, te combineren met steun en een gevoel van veiligheid. Het is een benadering waarbij niet mag worden geaarzeld om tegelijkertijd gefundeerde en zinnige grenzen te trekken die de kinderen helpen zich veilig te oriënteren in de wereld. Het boek wil opvoedkundige moed stimuleren zodat je een vrolijke en positieve grondhouding tegenover de kinderen kunt bewaren, ook wanneer er grenzen gesteld moeten worden. Kinderen houden zich niet altijd aan de regels van volwassenen. De onderliggende bedoeling van grensoverschrijdend gedrag bij kinderen brengt ons dichterbij een nieuw begrip van conflictsituaties met kinderen. Als we bijvoorbeeld begrijpen dat uitdagend gedrag niet tot doel heeft om ons volwassenen te ergeren dan kunnen we vanuit dat begrip veel beheerster reageren. In dit boek kunnen ouders leren hoe zij een gezonde ontwikkeling van hun kinderen kunnen bevorderen. Het geeft vele concrete voorbeelden die de oorzaken van conflictsituaties zichtbaar maken en helpen om tot een oplossing te komen. Het behandelt allerlei mogelijke problemen die ouders bij de opvoeding van hun kinderen in iedere levensfase kunnen tegenkomen. Bijvoorbeeld liegen en stelen, troep maken en provoceren, drift en terugkerende problemen, maar ook over inslapen en zindelijk worden. De tekst geeft volwassenen suggesties hoe zij kinderen in zulke situaties liefdevol kunnen begeleiden. Tijdens het lezen van het boek wordt duidelijk welke opvoedingsmethodes de toets des tijds niet overleefd hebben omdat zij kinderen schade berokkenen en ouders met een schuldgevoel opzadelen. In plaats daarvan voegt de schrijfster vele nieuwe effectieve methodes toe die het makkelijker maken om verstandig en eerlijk met kinderen om te gaan.

Inleiding 11 § 1 Dit boek en zijn grafische vormgeving 12 1 De opvoedingstaak 15 § 1 Kiezen voor kinderen 15 § 2 Betrokkenheid 15 § 3 Opvoedingsdoelen 18 § 4 Het maatschappelijke aspect 20 2 De zin van het stellen van grenzen 21 3 Grenzen verkennen: teken van nieuwsgierigheid en moed 22 4 De zin van het overschrijden van grenzen 24 § 1 Scheldwoorden – kinderen stellen vragen 24 § 2 De omgang met taboes 25 § 3 Enige opmerkingen over de seksuele opvoeding 27 5 De weerstand van het kind tegen volwassenen 30 § 1 Het onderscheid 30 § 2 Het ik 31 § 3 Identiteit 32 § 4 Verzet in de jeugd 33 6 De bijzondere manier waarop kinderenhun ouders waarnemen 35 § 1 De belangrijke betekenis van niet-verbale communicatie 35 § 2 Verborgen boodschappen 36 7 De grens als bescherming 39 8 Veiligheid en geborgenheid 40 9 Systemen om te ordenen 43 Eerst even een korte theoretische uiteenzetting 43 § 1 Posities 44 § 2 De eettafel 45 § 3 Gescheiden ouders en ‘patchworkgezinnen’ 47 § 4 Gesprekssituaties 50 § 5 De kamer 51 § 6 De specifieke relatie met de broertjes en zusjes 52 10 Doeltreffend grenzen stellen 55 § 1 De niet-verbale manier van uitdrukken van een vastbesloten volwassene 55 § 2 Boos gezicht 56 11 Beslissingen 59 § 1 Wikken en wegen 60 § 2 Tot een punt komen 61 § 3 Beslissingen in het belang van de kinderen 61 § 4 Verantwoordelijkheid 62 12 De redenen om grenzen te stellen 64 13 De onafhankelijke volwassene 65 § 1 Test van de motieven van de volwassene 65 § 2 Voorbeelden 66 14 Stijlverschillen tussen vader en moeder 70 § 1 Positieve strijd 70 § 2 Welke verschillen kunnen er nog mee door? 71 § 3 Bevoegdheden 72 § 4 Balans 73 15 De samenwerking tussen ouders, crèche en basisschool 74 16 Op een eerlijke manier grenzen stellen 76 § 1 Kritiek 76 § 2 Waardering 77 17 De vermaledijde ‘maar’-zinnen 78 § 1 Eerst het ene dan het andere 78 § 2 Rechtvaardigingen 79 § 3 Het ‘maar’ als vlucht uit de verantwoordelijkheid 81 18 Straffen, prijzen, belonen en andere opvoedingsmaatregelen 83 § 1 De logische gevolgen laten werken 83 § 2 Straffen 85 § 3 Rekening houden met de capaciteiten van het kind 85 § 4 Huiselijke taken 86 § 5 Beloning 87 § 6 Prijzen 88 19 Verwachtingen die ouders van hun kinderen hebben 90 § 1 Verwachtingen die niet bij de leeftijd horen 90 § 2 Kinderwereld versus volwassen wereld 92 § 3 Het kind in de spanning tussen uiteenlopende verwachtingen 92 § 4 Teleurgestelde verwachtingen 93 § 5 Wat angsten van ouders aanrichten 95 20 Behoeften van kinderen 97 § 1 Terzijde: depressie 98 § 2 Boven de hulpbehoevendheid uitgroeien 100 § 2 De fase van toenemende zelfstandigheid 101 § 4 Gevoelens van angst en verlies 102 § 5 Begeleiding van kinderen in hun angst 102 § 6 Verlies van het gevoel nodig te zijn 105 § 7 Verwennen 105 21 Zelfstandigheid in de kindertijd 107 § 1 Het begeleiden van het zelfstandig worden 109 § 2 Voorbeelden 109 § 3 Op de feiten letten 110 22 Zelfstandigheid en onzelfstandigheid in de puberteit 112 § 1 Je kunt kinderen ook teveel verzorgen 112 § 2 Het bevorderen van zelfstandigheid 114 § 3 De goede opvoeding duikt onder 115 23 Eten 118 § 1 Niet over het eten praten 118 § 2 Voorkeur en tegenzin 118 § 3 Teveel eten 119 § 4 Verkeerd eten 120 § 5 Zoetigheid 121 24 Bescherming tegen overbelasting 122 § 1 Spelen in een omgeving met weinig prikkels 122 § 2 Speelgoed uitkiezen 123 § 3 Spelen in plaats van televisie 123 § 4 Alternatieven voor de media 124 § 5 ‘Dosering’ in mediaconsumptie 125 § 6 Het journaal 126 § 7 Overdreven mediaconsumptie als symptoom 126 § 8 Normale omgang met de media in de jeugd 128 § 9 Leeftijdgerelateerde tips voor verstandig mediagebruik 25 zijsprong: Het kinderlijk gevoel te bestaan en het contact met volwassenen 129 § 1 De strategie van de volwassenen 129 § 2 De strategie van kinderen 130 26 Contact 134 § 1 Lichamelijk contact 134 § 2 Oogcontact 135 § 3 De bezorgde blik 135 § 4 De teleurgestelde blik 136 § 5 De blik van waardering 136 § 6 Verbaal contact 136 § 7 De betekenis van contact voor de hele opvoeding van het kind 137 27 Hyperactiviteit en waarnemingsstoornissen 138 § 1 Veel misverstanden 138 § 2 Overprikkeling 140 § 3 Te weinig prikkels 141 § 4 Wat is ‘het probleem’? 141 § 5 Hoe kunnen wij de kinderen steunen? 142 § 6 Hulp en zelfhulp 145 § 7 De belangrijke taak van de ouders 145 28 De ervaring van grenzen 147 § 1 Voorbeelden 148 29 De rol van de woede 149 § 1 Het scheiden van het gevoel van woede en de zaak waarom het draait 149 § 2 De boosheid van het kind op de volwassenen gericht 149 § 3 De woede begrijpen en tot uiting laten komen 150 § 4 Het wegebben van de boosheid 151 § 5 De volwassene als rolpatroon 152 30 De opvoeder als partner in het conflict – De opvoeder als begeleider in het conflict 153 § 1 Conflicten tussen broers en zusters onderling zijn zinvol 153 § 2 De volwassene in de rol van conflictpartner 154 § 3 De volwassene in de rol van begeleider 156 § 4 Escalaties 157 § 5 Het voorkomen van conflict 158 § 6 Boven het conflict uitstijgen 159 31 Provoceren, woede die woede oproept 160 § 1 ‘Vliegen verjagen’ 160 § 2 Vragen van provocerende kinderen 162 § 3 Zinvolle reacties op provocaties 163 32 Zich herhalende conflicten (‘machtsspelletjes’) 164 § 1 De situatie zelf 166 § 2 De gerechtvaardigde behoefte 166 § 3 De emotionele achtergronden van een machtsspel 167 § 4 Een besluit nemen over de situatie 169 § 5 Op de juiste tijd 169 § 6 Het doen ophouden van ‘machtsspelletjes’ 170 § 7 Het kind raakt een ‘gevoelige plek’ bij volwassenen 170 § 8 Hoe voorkom je het ontstaan van ‘machtspelletjes’? 172 § 9 ‘Ik heb een afspraak met mijn kind’ 172 33 Liegen 176 § 1 Wat is ‘de waarheid’? 176 § 2 Fantasieverhalen 177 § 3 Betrapt worden 177 § 4 Onbewuste en bewuste strategieën 178 § 5 Ethische waarden 179 34 Stelen 180 § 1 Eigendomsverhoudingen 180 § 2 Contactbehoefte 180 § 3 Stelen als symptoom 181 § 4 Maatregelen die hulp bieden 183 § 5 Stelen in de puberteit 184 35 Wanorde 185 § 1 De uitbreiding van het territorium 185 § 2 Een praktische oplossing 186 § 3 Wanorde op de kamer van het kind 186 Terzijde 187 36 Schuldgevoelens bij ouders 188 § 1 Schuldgevoelens na een misplaatste ouderlijke reactie 188 § 2 Schuldgevoel als alarmsignaal 190 § 3 Zich op het hier & nu concentreren 191 § 4 Zijsprong: enige opmerkingen over het begrip ‘liefde’ 192 37 Ideeën voor niet-boze opvoedende maatregelen 194 38 zijsprong: Hoe volwassenen zelf iets aan hun eigen opvoeding kunnen doen 195 § 1 Volwassenen nemen de verantwoordelijkheid voor zichzelf op zich § 2 Hoe gaan volwassenen om met hun eigen grenzen? 196 § 3 Vragen m.b.t. de zelfopvoeding van volwassenen 197 39 Een goed humeur 198 § 1 Humor 198 § 2 Balans tussen opvoeding en relatie 199 § 3 Een goede tijdplanning 200 § 4 Gezonde distantie 201 § 5 De achtergrond 202 § 6 Ontspanningsoefeningen 202 § 7 Zelfrespect 204 § 8 Partnerschap 206 40 Samenvatting 209 Bronnen 211 Literatuuroverzicht 212 Register 216 Verantwoording bij de Nederlandse uitgave 219 Fenomenologische Bibliotheek 221 ©️ 2023 Inkijkexemplaar lage resolutie. Het fysieke boek is met hoge res. in offset gedrukt en genaaid gebrocheerd. Papier binnenwerk: 100 g/m² BioTop 3. Druk: Wilco.